Factcheck: massa-immigratie kan leiden tot uitbraak parasiet

(Foto: Creative Commons - Riccardo Chiarini / CC BY)

 

“Universitair onderzoek bevestigt verspreiding gevaarlijke parasieten Europa door massa immigratie”, schreef Xandernieuws. In een artikel gepubliceerd op 24 september wordt een verband gelegd tussen de vluchtelingen die naar Europa komen en de verspreiding van de parasitaire wormziekte schistosomiasis. Besmette immigranten zouden volgens dit artikel verantwoordelijk zijn voor verschillende doden in ons land. Deze sterke stelling is echter niet zo vanzelfsprekend als de auteur van Xandernieuws zelf denkt. 

Het artikel is gebaseerd op een rapport van professor en parasitoloog Karl Hoffmann van de Aberystwyth University in Wales. Hij deed onderzoek naar de samenstelling van schistosomiasis. Maar in zijn rapport is er van een verband met immigratie geen sprake.

Toch beweert Xandernieuws dat het rapport zou gewaarschuwd hebben voor de mogelijke verspreiding van de parasiet in Europa als gevolg van immigratie. De site geeft hiervoor geen enkele bron of citaat, waardoor de geloofwaardigheid van het artikel in vraag kan gesteld worden. 

Sterftecijfer

Schistosomiasis is een wormziekte die wordt veroorzaakt door een infectie na contact met besmet zoet water. De eerste symptomen zijn jeukende huiduitslag en koorts. Vervolgens kan de parasiet zich nestelen in de ingewanden of urinewegen, wat kan leiden tot de dood.

Er bestaan geen geneesmiddelen of vaccins tegen schistosomiasis. “Jaarlijks sterven er duizenden tot honderdduizenden mensen door besmetting met de platworm”, zo schrijft Xandernieuws. Dat is correct, maar het aantal mensen dat effectief sterft, is klein in verhouding tot de totale groep ziektedragers. Slechts 0,08% van alle besmette patiënten overlijden ook daadwerkelijk aan de ziekte, zo blijkt uit cijfers van Gezondheid en Wetenschap. 

De ziekte komt het meest voor in Sub-Sahara-Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Xandernieuws schrijft dat Afrikaanse migranten overal “en plein public” hun behoefte doen en dat de ziekte zich daardoor zal verspreiden in Europa. Deze niet feitelijk niet-onderbouwde en stigmatiserende veralgemening nog even terzijde gelaten, blijkt het bovendien ook onmogelijk om besmet te raken via uitwerpselen.

De eitjes van de worm kunnen via de ontlasting of urine het lichaam verlaten, maar kunnen vervolgens niet op een andere gastheer overgaan. De parasiet heeft warm zoetwater nodig en bovendien ook een gastheer (vb. een slak) die zich in dat zoetwater bevindt. Als iemand met het besmette water in contact komt, dan kan deze persoon eventueel besmet worden met de parasiet, maar de eitjes zelf zijn ongevaarlijk. 

Grenzen dicht? 

Het klopt dat de ziekte ondertussen al is opgedoken op het Franse eiland Corsica. Maar de ziektedrager was volgens Sciencemag een toerist die terugkeerde uit Afrika.

Xandernieuws beweert echter de ideale oplossing te hebben voor het probleem: “In plaats van deze mensen massaal en blindelings hierheen halen zou de meest logische stap voor de volksgezondheid het sluiten van de grenzen en een veel strenger immigratiebeleid zijn”. 

De redenering van Xandernieuws lijkt niet helemaal steek te houden. Maar hoeveel risico voor besmetting is er nu wel verbonden aanimmigratie? De temperaturen van het water moeten in de eerste plaats hoog genoeg zijn zodat de parasiet kan overleven. De minimumtemperatuur ligt rond 16° C. Die temperatuur halen we nog niet in onze streken.

“De kans op besmetting van een rivier in onze streken is bijna nihil”, dat meent ook Ludo Lavreys, farmaceutisch consultant bij Janssen. Volgens hem maakt het verschil in klimaten besmetting bijna onmogelijk. Er is bovendien een veel groter probleem. “Eigenlijk is malaria op dit moment één van de grootste bedreigingen voor Europa”, zo zegt Lavreys.

De mug die malaria draagt kan hier vandaag nog niet overleven, maar met de opwarming van de aarde zou dat wel snel kunnen veranderen. “Schistosomiasis is ook makkelijker op te sporen dan malaria. Na het vinden van een besmette waterbron kan men de bevolking verbieden daar te gaan zwemmen”, legt Lavreys uit. Het voorkomen van besmetting via malariamug is veel moeilijker.

Tenslotte kunnen volgens Lavreys ziektes zoals malaria en schistosomiasis net zo goed hier belanden via toerisme: “Massatoerisme is eigenlijk een even groot probleem als immigratie als het gaat over het verspreiden tropische ziektes.”

Conclusie: De stelling dat onderzoek bevestigt dat immigratie de verspreiding van gevaarlijke parasieten in de hand werkt is eerder onwaar.

Door Eline Timperman, Marie-Lien De Herdt en Mara van den Dungen